CHARTES

1° Achat par Thibaud, comte de Champagne, du fief que Dreux l'Angevin tenait d'
Hugues l'Eventé à Albez (la Pêcherie), et donation de ce fief à l'abbaye de
Preuilly au temps de l'abbé Artaud. ..... Charte de Nigelle, abbé de Preuilly, et de
Landry, abbé des Echarlis, sur l'époque fixée pour l'exercice du droit de pâture.

Part of the document


CHARTES
ET DOCUMENTS
DE L'ABBAYE CISTERCIENNE
DE PREUILLY
{3}I. ?? S. d. [1118]. Charte-notice relatant la fondation de l'abbaye de Preuilly. A. Original perdu. B. Copies: 1. Codex manuscrit de dom Etienne Canto. -
2. Gaignières: (a) feuille volante au commencement du recueil; (b) p. 5 du
recueil, avec dessin du sceau de Thibaud, comte palatin. Sceau rond, type
équestre. C. Publications: 1. Mabillon, Annales bénédictines, VI, appendice
p. 637 (fragmentum ex chartario Pruliacensi) - 2. Gallia. christiana, XII,
instrumenta, col. 21-22 (ex cartulario Pruliacensi, anno 1118). D. Analyse.
Inventaire, p. 1. E. Mentions: 1. Bréquigny, Table chronologique, II,
p. 474, sans date. - 2. Grésy, p. 2. Quoniam diuturnitate temporum acta hominum saepe a memoria subsequentium
delentur, unde multoties inter carissimos malum discordiae bacchatur, dum
perdito certitudinis {4}tramite diversi diversa sentiunt, idcirco hac
pagina cunctis sanctae ecclesiae filiis notum facimus quod Holdevinus de
Agliniaco, consensu mulieris suae Richeldis et filiorum suorum, vendidit
domno Theobaldo comiti et matri ejus Adelae comitissae omnes terras suas,
quas apud Pruliacum possederat, illas scilicet terras quae infra terminos,
quos Hugo Ventet et caeteri Brajacenses milites domno Stephano abbati Novi
Monasterii et fratribus, qui eo tempore eum comitabantur in praedicto
Pruliacensi loco, determinaverunt, pro quadraginta solidis et duodecim
sextariis avenae, quos comes idem et mater ejus comitissa atque haeredes
eorum eidem Holdevino et haeredibus ejus omni anno concederent. Jusserunt
vero comes praedictus et comitissa ut praepositus de Monte hunc censum
avenae omni anno Holdevino seu haeredibus ejus sine injuria traderet.
Termini autem, quos Hugo Ventet et caeteri milites Brajacenses praedicto
abbati designaverunt, sunt a loco, qui dicitur Crux Drogonis, usque ad
molendinum de Estre; hic terminus per vallem pratis aptam jacet et ab eodem
loco, qui dicitur Crux Drogonis, usque ad pomerium monachorum; hic terminus
per viam, quae ducit ad villam Montigniacensem, jacet, et girat visum per
pomerium monachorum usque in aquam quae de Montigniaco fluit et per eandem
aquam descendit usque ad praedictum molendinum; omnem hanc terram, de qua
agimus, donavit dominus Theobaldus comes et domina Adela comitissa, mater
ejus, domno Stephano abbati pro redemptione animarum suarum, atque omnium
parentum suorum ad victum monachorum, quos in eodem loco erat ordinaturus,
et hi sunt testes: Theobaldus comes, Radulphus de Balgenciaco, Frotmundus,
praepositus Montis, et Herbertus, filius ejus, Herbertus, praepositus de
Pruvigno, Galterus Infans, Odo de Vimpulia. Post haec dominus Seguinus,
miles de Meriola, caepit conqueri de praedicto Holdevino de Agliniaco,
scilicet quod terras quas de illo tenuerat, ipso inscio, praedicto comiti
et comitissae vendidisset, unde abbas et sui ac Holdevinus et ejus uxor
Richeldis, et filius eorum Attho antedictum Seguinum apud Mairolam
adierunt, ut ei de istis satisfacerent. Qui miles et uxor ejus Isabeth, et
filii eorum Deodatus et Milo, precibus abbatis et Holdevini domini ejusdem
castri et multorum nobilium {5}et divitum illius castri, tandem victi
laudaverunt venditionem terrarum suprascriptarum et coram praesentibus
corroborantes concesserunt ut terrae istae jure perpetuo essent monachorum,
quos abbas idem in eodem loco collocaret, eo tamen tenore ut comes et
comitissa praedictum censum avenae traderent in manus domini Seguini,
militis, et ipse in manus Holdevini daret, quatenus sicuti antea terras
venditas de illo tenuerat, sic etiam nunc censum illum de illo teneret,
quae omnia Holdevinus de Agliniaco et mulier ejus et filius eorum Hatto
apud Mareolam videntes et audientes rata per omnia habuerunt, et hi sunt
testes: Helduinus de Marolis et Nortmannus et Stephanus, filius ejus,
Evrardus Rufus et Petrus, filius ejus, Simon, miles, Aymo Rufus, Evrardus,
filius Fulconis, et Hugo Clericus, frater ejus, Seguinus Deodatus et Milo,
filius ejus. Post haec apud Pruliacum haec omnia laudavit Clericus, filius
Holdevini, cui dedit abbas psalterium unum pro signo. His ita peractis, in
die benedictionis Pruliacensis cimeterii coram domno Daimberto Senonensi
archiepiscopo, predicta Richeldis negavit se laudasse partem horum, quae
supra dicta sunt, quae tamen laudaverat. Rogatu vero Frotmundi, avunculi
sui, cujus consilio haec acta fuerant, et dominae Margaritae, uxoris
Helduini de Mairolis, dominaeque Agnetis, uxoris Andree de Baldement, quae
dedit ei viginti solidos, aliosque viginti fecit ei dare dominae Adelae
comitissae, ipsa et Helduinus, maritus ejus, in oratorio beatae Dei
genitricis Mariae virginis, librum super altare ponentes, concesserunt
atque laudaverunt monachis Pruliacensibus omnem terram quam domno
Theobaldo, comiti, matrique ejus vendiderant et terram quam supradictis
monachis pro salute animarum suarum dederant, atque supradicta Richeldis de
calumnia injuste facta ante altare satisfaciens, dederunt saepedictus
Helduinus et ipsa medietatem olchae Bernardi, nam partem reliquam primum
dederant; domnus vero Artaldus abbas dedit eis quinque solidos in caritate.
Hi sunt testes Frotmundus et Herbertus, filius ejus, Nortmannus et
Stephanus, filius ejus, Evrardus Rufus, Otrannus.
{6}II. ?? S. d. [1121 ou 1122]. «Parchemin contenant la donation faite par Simon de Marolle à l'abbaye de
Prully de la dîxme de toutes les terres qui pourront être défrichées avec
la charrue, par le travail des mains, acquises à prix d'argent ou
autrement, sur toute la paroisse d'Egligny, savoir pour la partie qu'il a
de son propre, pour et au proffit et usage desdits religieux, du
consentement d'Heluise, son épouse, et leurs enfans de ce qui procédoit
de la dîxme cy dessus. Dame Bonne, épouse de Guinard, a aussy cédé à
laditte abbaye tout ce qui luy appartenoit dans ladite portion de dîxmes
aux mêmes conditions et sous la ratification d'Agnès sa fille. Ensuite
est la décision de Dambert, archevêque de Sens, qui dit que les religieux
de Prully payeront chaque année au curé d'Egligny deux septiers de bled
froment et deux de méteil pour la dîxme des terres des sept, qui
appartenoit audit curé. Ensuite est la remise faite par Goisbert
Chevrette à l'archevêque de Sens de la dixme des terres de Ville Boulin
qu'il tenoit, laquelle dîxme a été remise par le susdit archevêque
ausdits religieux pour en jouir comme de leur propre chose, etc.» A. Original perdu. B. Copie incomplète. Gaignières, p. 98. D. Analyse.
Inventaire, p. 206. Notum......... quod domnus Symon de Mairoles concessit sancte Marie de
Prulli decimam de omnibus que operabuntur karruchis, vel precio, vel
manibus in suos proprios usus in tota parochia de Aigleni, concedente
domino Damberto, Senonensi archiepiscopo et multis testibus. Cum autem per
triennium quieti tenuissent, partem concessionis negavit, postea totum
dedit, testibus Hugone clerico et Teobaldo milite, concedente hunc domino
Helduino et uxore ejus Margarita et filiis ejus Helduino et Guidone, de
quibus ea tenuerat. Testes idem dominus Helduinus, Anselmus Biselenmaine,
Normannus de Mairoles, et Stephanus, filius ejus, Herbertus Taphet,
Radulfus de Campeine, Evardus Guainart, Petrus Rufus, Deez de Cortenou,
domina Bona, uxor Gualteri Guainart,..... etc.
{7}III. ?? S. d. [Peu après 1122]. «Parchemin contenant l'acquisition faite par les religieux de Prully de
Hugues de Celle, Gaudefroy et Drogon, ses frères, d'une terre qu'ils
avoient auprès de Villeboulin, c'est-à-dire tout le territoire depuis les
bornes de Villeboulin jusqu'au ruisseau qu'on appelle Javeth, et depuis
la forêt de Saint-Germain jusqu'au ruisseau appelé la Fontaine Aubert,
excepté la maison d'Echou, scituée auprès de la Fontaine Secrette, et la
maison d'Evrard de Verne, que les religieux de Prully possédoient
auparavant; ledit Hugues et ses frères ont aussy donné aux mêmes
religieux les dixmes de ce terrain pour le repos de leurs âmes.» A. Original perdu. B. Copie incomplète. Gaignières, p. 71. (Note que le
scel d'Henri, archevêque de Sens, sans doute apposé sur le repli, est
perdu.) D. Analyse. Inventaire, p. 662, avec la note ci-après: Cette pièce
doit être placée parmi les plus anciennes de cet article (Boulains), mais
comme on l'a recouverte après coup, on la trouvera la troisième de la
première liasse. Notum......... Hugo de Cellis et fratres ejus Godefridus et Drogo
vendiderunt monachis Pruliaci terram quam habuerunt juxta Villare Bothleni,
excepta mansione Widonis de Escoeis et Ebrardi de Verno..... in manus
Stephani de Mairoles et dederunt fidejussores Guibertum de Campineio et
Radulfum fratrem ejus, in presentia, domni Hilduini de Mairolis et
quorumdam suorum militum et concessit uxor ejusdem Hugonis Teceia.
IV. ?? S. d. [Peu avant 1127]. Bernard, abbé de Clairvaux, dissuade Artaud, abbé de Preuilly, de fonder
une abbaye en Espagne. C. Publication. Migne, Pa